 | |||
| Brawa wjazdowa do SP Gniewkówiec, po prawej budynek szkoły. |
Zapewne nie wszyscy wiedzą, jak ciekawa jest historia Szkoły Podstawowej w Gniewkówcu.
W tym krótkim opisie ująłem zaledwie niewielki jej fragment.
Ten państwowy budynek znajdował się niegdyś w miejscu, w którym teraz jest tylko kupka gruzów porośniętych trawą. Później w 1911 roku do użytku przeznaczono szkołę, w której teraz są mieszkania prywatne. Współczesny budynek szkoły znajduje się po drugiej stronie ulicy prowadzącej do Broniewa.
Według katasteramtu inowrocławskiego w latach 1865 – 1880 właścicielem Gniewkówca był Barth Albert.
W 1885 roku majątek przejęła wdowa Luiza Barth, która pobudowała nowy dom rodzinny. Jest to do dziś zachowany budynek, w którym znajduję się szkoła. W 1902 roku wsią włodarzył syn Bartha wspólnie z niejakim Mathnerem, wdową Barth i jej córką Heleną. Majątek nadal używany był jako niepodzielny.
Znajdowały się w nim: dwór z podwórzem, stajnie, obory, dwie stodoły, dom dla urzędników oraz pomieszczenia dla kołodzieja. Był tam również park ze stumetrową aleją lip i starych robinii akacjowych.
Po wojnie w 1945 roku majątek przeszedł na własność Skarbu Państwa. W dworze zamieszkały 4 rodziny, a w 1951 roku zorganizowano tam przedszkole. Szkoła mieści się w tym budynku od 1964 roku.
W Pałacu nadal jest szkoła, a niektóre otaczające ją drzewa maja od 80 do 100 lat.
Wszystkich informacjach na temat szkoły dowiedziałem się dzięki fragmentom kroniki zamieszczonym w książce „Odkrywamy historię naszej miejscowości”, zrealizowanej w latach 2007/2008.
Publikacja powstała w trakcie realizacji projektu w ramach współpracy z LGD „Czarnoziem na soli”.
Celem warsztatów historyczno – dziennikarskich było m.in. rozwijanie zainteresowań uczniów, rozbudzenie ciekawości historią naszej miejscowości, a także wzbudzenie szacunku dla tradycji i przeszłości społeczności lokalnej.
Twórcy książki podczas przeglądania „Kroniki” znaleźli fragment, w którym umieszczono informacje na temat szkoły i „władzy” w naszej miejscowości:
„Wiadomości zebrałem od obywatela Meszyńskiego liczącego 83 lata i innych obywateli, jak obywatel Kaska i Wrzesiński, którzy przekazali wiadomości do swoich znajomych. Wieś Gniewkówiec była od niepamiętnych czasów wsią zamieszkałą przez Polaków rolników posiadających gospodarstwa od 1 ha do
50 ha. Gospodarstw o powierzchni około 50 ha były cztery. Trzy z nich zamieszkałe przez Polaków. Jedno z nich było w posiadaniu Niemca- Metnera. Nazwisko Niemca umieściłem szczególnie w kronice, ponieważ ów Niemiec prowadził na terenie wsi walkę z polskością przez wykupowanie gospodarstw polskich. (…) Metner wykupił do roku 1914 prawie całą wieś. Ilość gospodarstw zmniejszyła się do pięciu, a Menter miał ziemi około 400 ha.”
„ Obecna szkoła w Gniewkówcu ( tj. dzisiejsza stara szkoła , w której są mieszkania) oddana została do użytku w 1911 roku. Budował ją budowniczy z Chrośny – Niemiec. Konstrukcję drzewną założył Polak – obywatel Meszyński, żyjący do dzisiejszego dnia. Stara szkoła stoi do dzisiejszego dnia w sąsiedztwie od strony południowej. Jak długo stara szkoła slużyła dzieciom trudno określić. Nauczycielem, który uczył w latach 1905 – 1918 , a więc w czasie budowy nowej szkoły był kolega Radomski.
Stara szkoła podstawowa w Gniewkówcu została przez władzę niemieckie sprzedana Niemcowi, ponieważ Polakowi nie wolno było sprzedać państwowego budynku. (…)”
Tyle mówi kronika o latach sięgających początku XX wieku, czyli do 1918 roku – okresu, gdy ziemie tutejsze znajdowały się pod zaborem pruskim.
Informacje na temat pałacu znalazłem w publikacji Pana Grzegorza Webera „Stare dzieje”.
Szymon Starobrat
Zdjęcie zaczerpnięte ze strony internetowej SP Gniewkówiec http://gniewkowiec.za.pl/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz